Zasoby, które wspierają w żałobie
Żałoba to trudny, ale naturalny proces, który wymaga czasu, akceptacji i troski o siebie. W terapii Gestalt kluczowe jest wsłuchiwanie się w swoje emocje i szukanie zasobów, które pomogą przejść przez stratę w sposób pełny i świadomy. Sprawdź, co może Cię wspierać w tym czasie.
Zasoby, które wspierają w żałobie – podejście Gestalt
Żałoba to jedno z najtrudniejszych doświadczeń w życiu człowieka. Kiedy tracimy kogoś bliskiego, świat, który znamy, nagle się zmienia. Może pojawić się pustka, poczucie osamotnienia, smutek, złość, a nawet dezorientacja. W nurcie terapii Gestalt patrzymy na żałobę nie jako na coś, co trzeba „przetrwać” czy „przezwyciężyć”, ale jako na proces, który wymaga uważności, akceptacji i przeżywania w zgodzie ze sobą.
Nie ma jednej właściwej drogi radzenia sobie ze stratą – każdy doświadcza żałoby na swój sposób. Niektóre osoby potrzebują ciszy i samotności, inne szukają bliskości i rozmów. Dla jednych pocieszeniem jest codzienna rutyna, dla innych ważne jest wyrażanie uczuć poprzez twórczość, ruch czy kontakt z naturą. Kluczowe jest to, by nie spychać bólu na dalszy plan, ale stopniowo integrować stratę w swoim życiu. W tym procesie mogą pomóc zasoby, które pozwalają przechodzić przez żałobę w sposób bardziej świadomy i wspierający.
"Żałoba nie jest stanem do przezwyciężenia, lecz procesem, który pozwala nam uhonorować stratę i odnaleźć nowe znaczenie w życiu."
– Wolfgang W. Leidhold
Czym są zasoby w żałobie?
Zasoby to wszystkie wewnętrzne i zewnętrzne siły, które pomagają nam w przeżywaniu trudnych chwil. To może być wsparcie emocjonalne od bliskich, zdrowe sposoby regulacji emocji, rytuały pożegnania czy świadomość własnych potrzeb. W nurcie Gestalt kluczowe jest rozwijanie kontaktu ze sobą – z własnymi emocjami, ciałem i otoczeniem. Przyglądamy się temu, co w danym momencie jest dostępne i co może pomóc nam przejść przez proces żałoby w sposób pełny i autentyczny.
Kontakt ze swoimi emocjami
W żałobie towarzyszy nam szeroka gama emocji – od głębokiego smutku, przez złość, po chwilowe uczucia ulgi czy ukojenia. Często staramy się kontrolować swoje reakcje, obawiając się, że jeśli pozwolimy sobie na odczuwanie bólu, to nas on przytłoczy. W rzeczywistości jednak tłumienie uczuć może sprawić, że żałoba stanie się dłuższa i bardziej bolesna.
Terapia Gestalt zachęca do pełnego przeżywania emocji, bez ich oceniania i bez narzucania sobie oczekiwań co do tego, jak „powinniśmy” się czuć. W procesie terapeutycznym możemy uczyć się rozpoznawania emocji, ich akceptowania i wyrażania w sposób zgodny z naszymi potrzebami – czy to poprzez rozmowę, pisanie, rysowanie, ruch, czy po prostu poprzez świadome bycie ze sobą w danym momencie.
Relacje i wsparcie społeczne
Choć żałoba jest bardzo indywidualnym doświadczeniem, to wsparcie innych ludzi często stanowi istotny zasób w tym trudnym czasie. W relacjach możemy znaleźć poczucie bezpieczeństwa, zrozumienia i akceptacji.
Gestalt podkreśla znaczenie autentycznych kontaktów z innymi. Ważne jest, by otaczać się osobami, które potrafią być obok, nie próbując na siłę nas pocieszać czy przyspieszać procesu żałoby. Warto również nauczyć się komunikować swoje potrzeby – nie zawsze potrzebujemy rozmowy, czasem bardziej wspiera sama obecność drugiej osoby.
Dla niektórych pomocne może być także dołączenie do grup wsparcia, gdzie można podzielić się swoimi przeżyciami z osobami, które przechodzą przez podobne doświadczenia.
Świadome przeżywanie rytuałów pożegnania
Rytuały towarzyszą ludziom od wieków, pomagając w symbolicznych momentach przejścia. Pogrzeb, rocznice, zapalanie świec, składanie kwiatów – to wszystko pozwala nam nadać żałobie pewną strukturę i uczynić ją bardziej namacalną.
Jednak każdy może znaleźć swój własny sposób na pożegnanie i upamiętnienie bliskiej osoby. Może to być napisanie listu, stworzenie albumu ze wspomnieniami, posadzenie drzewa czy noszenie przy sobie jakiegoś drobnego przedmiotu, który przypomina o relacji z ukochaną osobą. W terapii Gestalt istotne jest, by te działania były zgodne z indywidualnymi potrzebami, a nie jedynie społeczną normą.
Uważność na ciało
Żałoba nie dotyka jedynie naszego umysłu, ale również ciała. Często w trudnym okresie doświadczamy napięć, bólu w klatce piersiowej, problemów z oddychaniem, zmęczenia lub trudności ze snem.
W podejściu Gestalt zwracamy uwagę na to, jak emocje przejawiają się w ciele, i uczymy się, jak poprzez świadome techniki wspierać swój organizm w tym trudnym czasie. Może to być głębokie oddychanie, delikatny ruch, masaż czy kontakt z naturą. Uważność na ciało pomaga stopniowo uwalniać nagromadzony stres i napięcie, co może być kluczowe w procesie żałoby.
Poszukiwanie sensu i integracja straty
Jednym z trudniejszych aspektów żałoby jest próba odnalezienia sensu po stracie. Może pojawić się pytanie: „Co teraz?”, „Jak mam żyć bez tej osoby?”, „Czy kiedykolwiek znów będę szczęśliwy/a?”.
W podejściu Gestalt nie szukamy gotowych odpowiedzi, ale wspieramy osobę w odkrywaniu własnych znaczeń i wartości. Może to być refleksja nad tym, co ta relacja wniosła do naszego życia, co z niej pozostaje i jak możemy pielęgnować wspomnienia w sposób, który nas wspiera, a nie przytłacza.
Wsparcie terapeutyczne w żałobie
Nie każdy jest w stanie poradzić sobie z żałobą w pojedynkę, i to jest w porządku. Czasem ból jest tak głęboki, że trudno go unieść bez profesjonalnej pomocy. Terapia Gestalt oferuje przestrzeń, w której można bezpiecznie przeżywać emocje, uczyć się budowania nowej rzeczywistości po stracie i integrować żałobę w sposób zgodny z własnymi potrzebami.
W Centrum Zmian w procesie żałoby w podejściu Gestalt wspiera Katarzyna Grabowska – psychoterapeutka, która pomaga przejść przez ten trudny czas w sposób pełen szacunku, akceptacji i uważności. Jeśli czujesz, że potrzebujesz wsparcia, nie wahaj się sięgnąć po pomoc. Nie musisz przechodzić przez to sam/a.
BIBLIOGRAFIA
Blumenthal-Lane, C. (2023). Gestalt w terapii traumy. Praktyczny przewodnik dla terapeutów. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Clarkson, P. (2017). Gestalt – terapia integratywna. Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Yontef, G., & Jacobs, L. (2013). Gestalt terapia. Wydawnictwo Instytut Psychologii Zdrowia PTP.
Neimeyer, R. A. (2012). Rekonstruowanie życia po stracie. Integratywne podejście do terapii żałoby. Wydawnictwo Medyczne GWP.
O’Shea Brown, E. (2021). Żałoba. Jak pomóc sobie i bliskim w trudnym czasie. Wydawnictwo Sensus.
